Köpeklerde Uyuz – Demodeks Uyuzu Hastalığı

KÖPEKLERDE DEMODEKS UYUZU

Uyuz, mikroskobik akarların neden olduğu parazitik bir deri hastalığıdır. Köpeklerde belli başlı iki farklı uyuz akarı deri hastalığına neden olur. Biri deri yüzeyinin hemen altında yaşarken (sarkoptik uyuz – daha fazla bilgi için “Köpeklerde Sarkoptik Uyuz” isimli yazımızı inceleyin), diğeri ise kıl köklerinde bulunur (demodektik uyuz). Her iki akar da benzer özellikleri paylaşsa da, önemli farklılıklar da mevcuttur. İki tür uyuzun karıştırılmaması önemlidir çünkü farklı nedenleri, tedavileri ve prognozları vardır.

Demodektik uyuza ne sebep olur ?

Demodektik uyuz, köpeklerin kıl köklerinde yaşayan parazitik bir akar olan Demodex canis‘ten kaynaklanır. Mikroskop altında bu akar sekiz ayaklı bir puro şeklindedir. Bazen sadece “demodeks” veya “kırmızı uyuz” olarak adlandırılan demodektik uyuz, köpeklerde en yaygın uyuz şeklidir.

Tüm normal köpeklerin (ve birçok insanın) ciltlerinde bu akarlardan birkaçı bulunur. Vücudun bağışıklık sistemi düzgün çalıştığı sürece, bu akarlar hiçbir zarar veremez.

Demodektik uyuz, çoğunlukla bir köpeğin olgunlaşmamış bir bağışıklık sistemine sahip olması durumunda ortaya çıkar ve cilt akarlarının sayısının hızla artmasına sebep olur. Sonuç olarak, bu hastalık esas olarak 12 ila 18 aylık köpeklerde ortaya çıkar. Köpek olgunlaştıkça bağışıklık sistemi de olgunlaşır.

Hastalığa sahip yetişkin köpekler genellikle zayıflamış bağışıklık sistemine sahiptir. Demodektik uyuz, yaşlı köpeklerde ortaya çıkabilir çünkü bağışıklık sisteminin işlevi genellikle yaşla birlikte azalır. Hastalık veya bazı ilaçlar nedeniyle zayıflamış bağışıklık sistemine sahip köpekler de demodektik uyuza karşı hassastır.

Demodektik uyuz bulaşıcı mı?

Hayır, demodektik uyuz diğer hayvanlara veya insanlara bulaşmaz. Demodeks akarları, yaşamın ilk birkaç gününde annelerinden yavrulara bulaşır. Akar hemen hemen tüm köpeklerde bulunduğundan, normal bir köpeğin demodektik uyuzu olan birine maruz kalması tehlikeli değildir, çünkü uyuzun gelişmesi için bağışıklık sistemi bastırılmalıdır.

Neden bazı köpeklerde bağışıklık sistemi doğru şekilde gelişemiyor?

Bağışıklık sisteminin gelişimi genetik veya kalıtsal kontrol altındadır. Bu hastalıktan etkilenmiş bir köpeğin genellikle hasta yavru arkadaşları vardır. Yavru arkadaşlarının sahipleri, hayvanlarında uyuz gelişimini izlemek ve incelemek için uyarılmalıdır. Hastalık genetik bir bozukluktan kaynaklandığı için etkilenmiş olan hayvanlar çoğaltılmamalıdır.

Demodektik uyuz köpeğe ne yapar?

Şaşırtıcı bir şekilde, demodektik uyuzu olan bir köpek, bölgesel şekilde (yer yer) tüylerini kaybetmesine rağmen genellikle şiddetli bir şekilde kaşınmaz. Kıl dökülmesi genellikle yüzde, özellikle göz çevresinde başlar. Sadece birkaç parça yerde kıl dökülmesi olduğunda, bu duruma lokalize demodektik uyuz denir. Hastalık cildin birçok bölgesine yayılırsa, duruma generalize demodektik uyuz denir.

Demodektik uyuz nasıl teşhis edilir ?

Veteriner hekiminiz bu hastalığı teşhis etmek için deri kazıntıları alacak ve bunları mikroskop altında inceleyecektir. Deri kazıntılarında normalden daha fazla sayıda Demodex akarı bulunması teşhisi doğrulamaktadır. Bazen, tedaviye uygun şekilde yanıt vermeyen kronik deri enfeksiyonları olan köpeklerde deri biyopsisi ile hastalık teşhis edilebilecektir.

Demodektik uyuz nasıl tedavi edilir ?

Lokalize form genellikle topikal ilaçla tedavi edilir. Generalize form, ağızdan alınan ilaçlarla birlikte özel şampuanlar ve daldırmalar kullanılarak daha agresif bir tedavi yöntemi gerektirir. Benzoil peroksit içeren özel temizleyici şampuanlarla şampuanlama, daldırma işleminden önce kıl köklerinin yıkanmasına ve açılmasına yardımcı olur.

Ayrıca imidakloprid ve moksidektin gibi birkaç ‘nokta damlaltma‘ şeklinde yapılan topikal tedaviler de vardır. Bu ilaçlar, demodikoz tedavisi için ‘etiket dışı’ kullanılmaktadır. ‘Etiket dışı’ terimi, bir ilacın onaylandığından farklı koşullar için kullanılmasını tanımlar.

Demodeksin etiket dışı tedavisi için de kullanılabilen enjekte edilebilir bir doramektin formu vardır. Veteriner hekiminiz bu ilaçların yararlarını ve risklerini size bildirecektir.

Bazı durumlarda, özellikle generalize demodeks uyuzu olan köpeklerde, ikincil deri enfeksiyonları durumu karmaşıklaştırarak antibiyotik kullanımı gerektiren tedavi yöntemleri uygulanabilir . Deri enfeksiyonu olan köpeklerin derileri genellikle çok kırmızı, iltihaplı olduğundan, demodektik uyuz genellikle “kırmızı uyuz” olarak adlandırılır. Veteriner hekiminiz, köpeğinizin demodektik uyuza ek olarak bir deri enfeksiyonuna yakalanıp yakalanmadığını belirlemenize yardımcı olabilir.

Topikal tedavi ile ilgili dikkat etmem gerekenler nelerdir ?

Demodektik uyuz için yaygın olarak kullanılan daldırma solüsyonu olan insektisit , amitraz içerir. Güçlü bir insektisit olduğu için çok dikkatli kullanılmalıdır çünkü doğru kullanılmadığı taktirde hem köpeğinizde hem de sizde ciddi yan etkilere neden olabilir. Köpeğiniz, her uygulamadan sonra yirmi dört ila otuz altı saat boyunca kusma ve sedasyon yaşayabilir. Bu sorunların çoğu tıbbi müdahale olmaksızın çözülecektir. Köpeğiniz bu şekilde tepki verirse, sonraki daldırma işlemini% 25 daha fazla suyla seyreltmelisiniz. Topikal tedavide “nokta damlatma” kullanıyorsanız, köpeğiniz ilacı yalarsa salya akıntısı görebilirsiniz. Bu yüzden boyun arkası gibi yalayamayacağı bir yere damlatmalısınız.

Çoğu köpek, uygulama tekrarlandıkça daldırmaya tolerans geliştirdiğinden, köpeğinizin sonraki her tedavide yan etkilere sahip olma olasılığı daha düşüktür. Yedi günlük aralıklarla iki ila üç daldırma uygulaması aldıktan sonra, deri kazıntıları tekrarlanmalı ve canlı akarların veya akar yumurtalarının varlığı açısından mikroskop altında incelenmelidir. Bu deri kazıntılarının sonuçları, daha fazla tedaviye gerek olup olmadığını belirleyecektir.

Demodektik uyuz için ağızdan verilebilecek bir ilaç olduğunu duydum. Bu doğru mu?

Evet, belirli koşullar altında. İvermektinler, köpeklerde ve kedilerde kalp kurdu hastalığının önlenmesi için onaylanmış bir ilaç sınıfıdır. Sığırlar üzerindeki parazitleri tedavi etmek için belirli ivermektinler kullanılır. Sığır preparatı, bazı köpeklerde demodektik uyuz için ağızdan kullanılmıştır. Bununla birlikte, ivermektin, uyuzlu köpeklerin tedavisinde kullanım için onaylanmamıştır, bu nedenle köpeklerde akar istilasını tedavi etmek için kullanımı etiket dışıdır.

Ivermectin, uygun şekilde uygulanmadığı takdirde ölüm dahil ciddi yan etkilere neden olabilen çok güçlü bir ilaçtır. Yönergeleri etiket üzerindekilerden çok farklı olabileceğinden, veteriner hekiminizin talimatlarını ve uyarılarını dikkatlice takip etmeniz son derece önemlidir. Veteriner hekimler, ilaca duyarlı oldukları için Collies, Shetland Çoban Köpeği, Avustralya Shepherds, Old English Çoban Köpeği gibi ırklarda ivermektini genel olarak önermemektedirler.

Demodex akarının tedavisinde etiket dışı kullanılabilecek birkaç başka oral ilaç vardır. Bunlar arasında milbemisin oksim , afoksolaner ve fluralaner bulunur. Veteriner hekiminiz, köpeğiniz için hangi oral veya topikal ilacın en iyisi olduğuna karar vermenize yardımcı olacaktır.

Köpeğimin hastalığının prognozu nedir?

Demodektik uyuz tedavisi genellikle başarılıdır. Ancak köpeğinizin bağışıklık sistemi zayıflarsa ne akarlar ne de enfeksiyon tedaviye cevap veremez. Generalize demodikoz ile başarılı tedavi uzun zaman alabilir ve tedavinin ilerleyişini kontrol etmek için düzenli deri kazıntısı alınması gerekebilir.

Başarılı bir tedavinin ardından tekrarlama ihtimali var mı?

Bağışıklık sistemi 12 ila 18 aylık olana kadar olgunlaşmadığından, demodektik uyuzu olan bir köpeğin bu yaşa kadar hastalığın tekrarlama olasılığı vardır. Ek olarak, bağışıklık sistemi baskılanmış köpekler nüksetmeye duyarlı olabilir. Kontrol edilemeyen problemlerin ortaya çıkma olasılığını en aza indirmek için bir nüks meydana gelir gelmez tedavi edilmesi önemlidir. Nüksler genellikle tedavi kesildikten 3-6 ay sonra fark edilir.

Bu yazımızda ilginizi çekebilir: Köpeklerde İç Parazit Hastalıkları

Kaynak