Deve Sütü nün Sağlığa Faydaları

DEVE SÜTÜ NÜN İNSAN SAĞLIĞINA FAYDALARI:

Özet:

İnek ve manda sütüne  göre deve sütü nü karşılaştırdığımızda devenin daha az süt üretimi olmasına rağmen daha güçlü besinsel değerler ve daha iyi kimyasal bileşenler yönüyle belirgin avantajları vardır. Develer diğer hayvanlar gibi büyük otlama alanlarına ihtiyaç duymazlar ve daha az metan gazı üretirler. Deve sütü nün sağlık açısından önemli yararları: Şeker hastalığını önleme, bağışıklık sistemini güçlendirme, dolaşım sistemini canlandırmak, otizme faydalı olmak, alerjik reaksiyonları azaltmak, büyüme ve gelişmeyi teşvik etme, otoimmun hastalıklara karşı koruma sağlamak ve kalp sağlığını arttırmaktır. Veteriner Hekimliğinde gıda kategorisinde değerlendirilen bu yazımızı sizler için hazırladık.

Giriş:

Develer memeli sınıfına ait canlılardır ve iki tiptir: Arap develeri ( Camelus dromedarius ) ve İki hörgüçlü asya devesi ( Camelus bactrianus). Develer hörgüçlerinde, su ve gıda az olduğunda kullanmak için metabolize edilebilir yağ barındırırlar. Üç göz kapakları vardır, üçüncü göz kapakları kum taneciklerinin gözlerine girmesini engeller. Ayrıca iki sıra halindeki uzun kirpikleride gözlerini korumada yardımcı olur. Sırtlarında 226 kg ( 500 pound) ağırlık taşıma kapasiteleriyle binlerce yıl insanlar tarafından nakliye vasıtası olarak kullanıldılar. Evcil develer et, süt, deri veya yün kaynağı olarak kullanılırlar. Yükseklikleri 182 cm den fazladır ve ağırlık olarak 400 ila 600 kg arasında gelirler. İçmek için su kaynağı bulduklarında bir kerede 113 litre suyu içebilirler.

Giriş -2:

Develer yiyecek ve su olmadan 6 ay kadar hayatta kalabilir. Gebelik süreleri yaklaşık 12 ila 14 aydır ve genellikle tek yavru verirler. Develerin genel olarak sıcak iklimlerde yaşadığı düşünülürdü fakat 1878 de Moğolistan ve Tibeti inceleyen Rus coğrafyacı Nikolai Prejevalsky tarafından -29 ila -49 derece sıcaklıklarda vahşi bactrian (Camelus ferus) devesi liderliğindeki sürüler halinde yaşayabildikleri keşfedildi. Bu tür şu an nesli tükenme tehlikesiyle karşı karşıya. Develer 3000 yıldır evcilleştirilegelmiştir. Saatte 40 km hızla uzun süre koşabilirler. Ek olarak su kıtlığında kan dolaşımının devamlılığını sağlayan oval şekilli, çekirdekli alyuvarlara sahiptirler.

Hindistan dünya deve nüfusunda üçüncü sırada yer almaktadır. 1.1 milyon  popülasyonun dışında develerin %70 i Rajastanda bulunur. 4 temel deve ırkı vardır: Bikaneri, Jaisalmeri, Kutchi ve Mewari. Üreme mevsimleri kasımdan mart ayına kadar olan süredir. İlk yavrulama yaş ortalaması 5 yıldan fazladır. Ortalama gebelik süresi 1 yıldan fazla sürer. Develer hindistanda İndus vadisi uygarlığının erken dönemlerinden beri faydalı bir hayvan olarak görülmektedir.

Deve Sütü:

Deve sütünün sağlığa faydaları sığır, manda, keçi vb. sütünün geleneksel formlarıyla karşılaştırıldığında deve sütü çiftçiliğinin sayısında ciddi bir artış olduğu görülmektedir. Ortadoğudaki ve Kuzey Afrikadaki gıda marketlerinde satılan deve sütlerinin üretimini gerçekleştirmek son derece pahalıdır. Bakır, Kobalt, Çinko, Demir, Manganez (Mn), Molibden (Mo), Kurşun (Pb), C vitamini ve protein gibi yüksek seviyede mikro mineral içeren besleyici ve az yağlı karşımın en yakın formudur.

Bağışıklığa olan faydaları:

Deve sütündeki şaşırtıcı derecede yüksek olan proteinler ve diğer organik bileşenlerden bazıları güçlü antimikrobiyal özelliklere sahiptir. Bu deve sütünün, çeşitli hastalıklara karşı bağışıklık sistemimizi güçlendirebileceği ve bizi sağlıklı tutabileceği anlamına geliyor. 2001 yılında yapılan bir araştırma tüberküloz hastalığına yakalanmış hastaların üzerinde deve sütünün iyileştirici etkisini gözlemlemeyi başardı. Araştırma sonunda çalışmalar gösterdi ki deve sütü ile beslenen tüberküloz hastalarında adjuvant ek gıda (İlacın etkisini artırmak amacıyla yapısına eklenen diğer madde) etkisi gösteriyor. Ayrıca iştahın artması, irin oluşumunun olmaması, solunum fonksiyonlarında radyolojik iyileşme gibi gelişmelerde görülmüştür. Hematolojik parametrelerdede belirgin derecede hemoglobin yüksekliği LDH düşüklüğü ve nötrofil sayısında azalma tespit edildi. 2006 yılında başka bir araştırma çoklu ilaca dirençli tüberküloz hastalarının üzerinde deve sütünün faydası araştırıldı ve olumlu anlamda etkisi olduğu görüldü.

Şeker Hastalığı (Diabetes Mellitus) na olan faydaları

Deve sütü beslenme diyetinize dahil olduğu takdirde, şeker hastalarında insülin iğnesini yapma ihtiyacını ortadan kaldırmak gibi doğal bir çözüm olanağına sahip. Önleyici tedbir olarak kullanırsanız hastalığın ilk etapta gelişimini engelleyebilirsiniz. Tip 1 diyabet hastalarında deve sütünün glisemik risk faktörleri ve şeker hastalığı üzerine olan etkisi incelendi. Üç haftalık deneme sonrasında açlık kan şekerinde ve HbA1c (glikozillenmiş hemoglobin) seviyelerinde belirgin gelişme görüldü. Ayrıca deve sütünü tüketen hastalarda insülin tüketme ihtiyacında belirgin düşüş görüldü. Hastalarda diyabet yaşam kalitesi önemli ölçüde arttı. Bir grup hastanın %92 sinde insülin kullanma oranı %32 oranında azaldı. Bununla birlikte lipid profil plazma, insülin ve c-peptid değerlerinde belirgin bir azalma yoktu. Yapılan bir araştırmada deve sütünde bulunan insülin benzeri bir protein onun antidiabetik etkisini destekler niteliktedir.

Otizmli insanlara olan faydaları:

Deve sütü otizmli insanlara faydalıdır. Uluslararası bir dergide deve sütünün otizmli insanlara olan faydasına dair bir çalışma yayınlandı. Bu çalışma gösterdi ki 4 yaşında bir kız 40 gün deve sütüyle beslendi ve otizm belirtileri kayboldu. Aynı şekilde 15 yaşında bir erkek çocuğu 30 gün boyunca deve sütüyle beslenmesi sonucunda iyileşti. Söz konusu çalışmada  bunun gibi birçok örnek var. (Shabo and Yagil 2005) Muhtemelen otizmle ilgili bazı belirtiler, enterokolit, Helicobacter pylori enfeksiyonu ve laktoz intoleransı deve sütüyle tedavi edilebilir. Her ne kadar otizmin birçok nedeni olsada birincil nedeni sindirim kanalında (alimenter kanalda) kazein ile ilgili bozuklukların oluşunun beyin hasarına neden olan opioidlerin üretimine öncülük etmesidir. Deve sütü aynı zamanda otistik spektrum bozukluğunda antioksidan olarak potansiyel bir tedavi aracıdır.

Büyüme ve gelişmeye olan faydaları:

Keçi ve inek sütünde bulunmayan birçok hayvansal proteinin deve sütünde yüksek seviyelerde bulunması kemikler ve organ sistemleri için uygun büyüme ve gelişmeyi sağlamaya yardımcı olabilir. Deve sütü β-laktoglobulin dışında birçok proteini içermektedir. Aslında, birçok kültürde deve sütü yetersiz beslenen bebeklere ve çocuklara verilir. Sağlık ve zindeliği bu kadar çarpıcı bir şekilde artırabilir. Deve sütü ilk olarak yiyecek ve içecek açısından imkanların kısıtlı olduğu zamanlarda uzun çöl yolculuklarında kullanıldı.

Dolaşım sistemine faydaları:

Deve sütü içeriğinde  bulunan yüksek demir ile anemiyi önlemek için idealdir. Demir alyuvarların önemli bileşenidir, yani deve sütü kan dolaşımını arttırabilir ve vücudun organ sistemlerinin, ekstremitelerin oksijenlenmesini sağlayabilir. Doğum, yaralanma veya yetersiz beslenme gibi durumlarda deve sütü sağlığı korumak için  önemli ölçüde yardımcı olabilir.

Allerjik reaksiyonlara faydaları:

Deve sütünü düzenli olarak tüketenlerde alerjik reaksiyonlarda azalma olduğu görülmüştür. Belirgin şekilde farklı kimyasal yapısıyla inek sütünün sebep olduğu laktoz intolerans gibi durumlara deve sütü neden olmaz. Gıda allerjileri çocuklarda çok ciddi bir durumdur ve anaflaktik şoka yol açabilir. Gözlemler yıllar sonra deve sütünün alerjik reaksiyonları iyileştirdiğini gösterdi. Deve sütünün etkisi muhtemelen sahip olduğu özel kompozisyon ile ilgili. Shabo ve arkadaşları 2005 te yaptığı bir araştırmada sekiz çocuğun deve sütü ile alerjilerinden tamamen kurtulduğunu ve iyi tepki verdiğini belirtmiştir.

Kalp Sağlığına Faydaları:

Böylesine sağlıklı ve kapsamlı yağ asidi grubu ile deve sütü vücuttaki kolesterol dengesini çok iyi bir şekilde ayarlayabilir. Vücuttaki kötü kolesterolü indirgeyerek aterosklerozisi, kalp krizini felci hatta düzenli kullananlarda yüksek kan basıncını düşürür. Deve sütü yağı diğer memelilerin süt yağlarından, yüksek kaliteli içeriği ve uzun zincirli yağ asitleriyle ayrılmaktadır. Doymuş / doymamış yağ asitlerinin oranı diğer memelilerin sütlerine göre daha olumlu oranlardadır.

Bu yazımızda ilginizi çekebilir: Aşırı Sıcaklarda Eşek Bakımı

Kaynak